30 jan 2015 – Waarheid

Door: lukas  |  2015

Natuurlijk maak ik me net als iedereen zorgen om de situatie in Syrië. Murw van alle berichten over doden, geweld, martelingen vraag je je nauwelijks nog af: hoe komt het dat ik dit weet? Via welke bronnen nemen wij kennis van het nieuws? En klopt de berichtgeving wel, of is die door een van de strijdende partijen ingekleurd?

Toen ik in 2006 met een tweetal collega-journalisten een weekje doorbracht in Sarajevo besloten wij om naar het monument voor de gesneuvelde journalisten te gaan. Een foto van dat monument (een plaquette) staat op deze website. Er staat: “Het eerste slachtoffer in een oorlog is de waarheid” en niets is minder waar.

Bij alle berichtgeving over oorlogen en gewapende conflicten zouden wij onszelf de vraag moeten stellen: Ja, maar van wie komt dit bericht? Waardevolle lessen over hoe nieuws onder die omstandigheden gemaakt wordt, staan ook in Het zijn net mensen, het boek van Joris Luyendijk.

Als woordvoerders en voorlichters hoeven wij gelukkig zelden te spreken over oorlogen. Laat staan dat we er aan meedoen. We hebben het over incidenten of ongevallen bij bedrijven, we spreken over de jaarcijfers, over ruziënde of juist zeer harmonieuze Raden van Bestuur, we vertellen over bedrijfsstrategieën of mijlpalen en we informeren de pers over een internationale award die we hebben gewonnen.

Dat betekent ook dat we de waarheid zo min mogelijk geweld aan moeten doen – wat mij betreft helemaal niet, zelfs – in onze contacten met journalisten. Het is immers geen oorlog. De waarheid mag dus gewoon verder leven. Ik schreef er al eerder over: vertel gewoon hoe het zit, en als iets niet naar buiten mag dan leg ik uit dat en waarom ik geen antwoord geef. Veel beter dan liegen.