13 jan 2017 – De Vierde Macht
Door: lukas | 2017
Montesquieu identificeerde drie machten: in een goed functionerende staat is een wetgevende, een uitvoerende en een rechtsprekende macht. Allerlei theoretici hebben daar later een vierde macht aan toegevoegd: de bureaucratie zou de vierde macht zijn, de lobbyisten of pressiegroepen zouden de vierde macht (sommigen noemen hen ook de vijfde macht) kunnen zijn. Maar ook vaak hoor je, en daar sluit ik me bij aan, dat de media de vierde macht zijn: de controlerende macht.
Voor een woordvoerder klinkt dat misschien gek, maar wie mijn blog vaker leest weet dat ik zwaar til aan vrije en kritische media. Alleen bij een zuiver evenwicht tussen media en de nieuwsmakers kan die controlerende macht functioneren. Nieuwsmakers – of dat nu bedrijven, overheden of politici zijn – moeten er rekening mee houden dat hun doen en laten gecontroleerd wordt, namens en door het publiek en via de media.
Nu komt het voor dat media iets onderzoeken of publiceren waar je niet blij mee bent. Twee mogelijkheden. Ofwel het is waar en je wilde het verbergen. Ofwel het is niet waar. In dat laatste geval kan de publicatie kwaadaardig zijn, dus moedwillig onwaar, of goedaardig, dus onjuist geïnformeerd.
Bij kwaadaardige media ben ik ook wel eens geneigd om boos te worden op een journalist. “Don’t give me the facts, my mind is made up” is een nare houding. Toch zul je ook dan nog steeds de lijn met de journalist open moeten houden. Er is immers reparatiewerk te doen, want waarom schrijft dat medium expres onzin? Daar moet je dan over nadenken.
In alle andere gevallen is het nog zinlozer om boos te worden op iemand die gewoon zijn werk doet. Geef rustig de feiten zoals jij ze kent, leg uit wat er aan de hand is en bouw aan een relatie waarin de journalist open staat voor jouw kant van het verhaal.
Toen President-Elect Trump op zijn eerste persconferentie deze week besloot om een journalist van CNN niet het woord te geven, om dat zijn zender “terrible” is, dacht ik hieraan. Dat wordt een interessante strijd, tussen de uitvoerende macht van President Trump en de controlerende macht van de media. De balans is op dit moment in ieder geval ver zoek, dankzij de kinderachtige houding van een gekwetst ego.